Wembley Stadion Londen – Stadions van het Europees Kampioenschap 2021

De laatste keer dat de finale van een Europees kampioenschap voetbal werd gehouden in het Wembley Stadium in Londen, wist het gastland de overwinning op te eisen. Engeland won de EURO 1996 en de finale van EURO 2020 wordt dit jaar ook gehouden in het Wembley Stadium in Londen. Een goed teken voor het Britse nationale team, ook wel bekend als de Three Lions? In ieder geval is de magie van toen niet meer binnen de muren van het gebouw te vinden. Het oude Wembley Stadium werd begin jaren ’00 afgebroken en vervangen door een nieuw gebouw dat twee keer zo groot was, ontworpen door Foster + Partners en Populous. Hoe hebben de architecten ervoor gezorgd dat er geen pilaren in het zicht van de toeschouwers staan? Waarom de Three Lions fitter moeten zijn in het nieuwe stadion als ze de trofee willen winnen? Je kunt er hier alles over lezen.

„It’s coming home, it’s coming home“ – dit gezang was in juli 2018 overal in het Verenigd Koninkrijk te horen. Het nationale voetbalteam van Engeland had voor het eerst in 28 jaar de halve finale van het WK bereikt. De Britten waren extatisch en vol vertrouwen: „It’s coming home.“ Het – de trofee – komt thuis. Maar toen kwam de halve finale tegen Kroatië en de dromen van Engeland werden in blessuretijd aan diggelen geslagen.

Het is veelzeggend dat het Engelse nationale team opnieuw tegenover Kroatië stond in hun eerste wedstrijd van EURO 2020 (dat pas in 2021 plaatsvindt, maar het is duurzamer – d.w.z. goedkoper – om niet alle merchandise etc. vanaf nul te produceren). Deze keer hadden de Engelsen echter het thuisvoordeel: de wedstrijd vond plaats op Engelse bodem, in het Londense Wembley Stadium. Misschien was het de rugwind van de thuisfans die het team aanspoorde en naar de overwinning hielp. Raheem Sterling nam in de 57e minuut revanche op zijn Kroatische rivalen en bezorgde Engeland de eerste overwinning in een EK-opener.

Het was een historisch moment waar de Engelse supporters onder de 22.500 toeschouwers in Wembley Stadium voor het EK van 2021 van konden genieten. Zonder de pandemie van het coronavirus hadden echter veel meer fans kunnen genieten van de opwinding in het stadion: Met 90.000 zitplaatsen is Wembley Stadium de grootste sporthal in het Verenigd Koninkrijk en het op één na grootste stadion in Europa – alleen Camp Nou in Barcelona is groter met 99.354 zitplaatsen. Wembley, dat zichzelf omschrijft als de „thuisbasis van het Engelse voetbal“, is niet alleen het nationale stadion voor voetbalwedstrijden, maar is ook gastheer voor de Olympische Zomerspelen, rugbywedstrijden en concerten.

Maar in de zomer van 2021 is Wembley Stadium – eigenlijk onbedoeld – de onofficiële hoofdlocatie voor EURO 2020. Toen de UEFA de wedstrijden verdeelde en Londen eerde met zowel de halve finale als de finale van EURO 2020, was het nog niet duidelijk dat drie groepswedstrijden en twee wedstrijden van de ronde van 16 daar ook zouden worden gehouden. Maar toen Brussel er niet in slaagde om voor EURO 2020 een nieuw stadion te bouwen dat voldeed aan de UEFA-normen, werd de Europese hoofdstad geschrapt als gaststad – en werden de daar geplande wedstrijden verplaatst naar het Wembley Stadium, dat wel aan de moderne eisen voldoet.

Dit was echter niet altijd het geval: Wembley Stadium werd oorspronkelijk gebouwd voor de British Empire Exhibition in 1924. Het diende als locatie voor de Olympische Spelen van 1948 en de finale van het wereldkampioenschap voetbal van 1966 – en ging zo de Britse sportgeschiedenis in. Aan het begin van het nieuwe millennium en na talloze grote (sport)evenementen begon het stadion echter op leeftijd te raken. Met het oog op het bid voor de Olympische Spelen van 2012 in Londen was het noodzakelijk om een moderne locatie te bouwen die meer bij de tijd paste. Het oude Wembley Stadium werd daarom tussen 2002 en 2003 gesloopt.

Het nieuwe stadion was het resultaat van een samenwerking tussen het „World Stadium Team“, bestaande uit het Britse architectenbureau Foster + Partners en het Amerikaanse sportarchitectenbureau Populous (voorheen HOK). De planners waren zich bewust van de uitdaging van het project: het doel was om faciliteiten te creëren die zouden voldoen aan de behoeften van toekomstige generaties atleten en tegelijkertijd aan de eisen van toeschouwers. Dit laatste was niet eenvoudig, aangezien het oude Wembley Stadium door voetbalfans werd vereerd. Aan de architecten dus de taak om een stadion te ontwerpen met een vergelijkbare aantrekkingskracht.

Foster + Partners en Populous toverden een spectaculair ontwerp tevoorschijn: Wembley Stadium is al van verre te herkennen aan de iconische boog die boven het dak uitsteekt. De boog is gemaakt van staal en is in totaal 315 meter lang, met het hoogste punt 135 meter boven de grond. s Nachts kan de boog, die zich boven de North Curve bevindt, individueel worden verlicht – afhankelijk van het evenement dat plaatsvindt.

Met de Wembley Arch, die vanuit het centrum van Londen te zien is, creëerden de architecten van Foster + Partners en Populous meer dan alleen een nieuw oriëntatiepunt. De constructie ondersteunt ongeveer 60 procent van het totale gewicht van het dak van het stadion. Hierdoor konden de planners kolommen in het stadion vermijden om het intrekbare dak te ondersteunen. Elk van de 90.000 zitplaatsen heeft daardoor een ononderbroken uitzicht op het veld. Overigens zijn de stoelen zo ontworpen dat bezoekers meer beenruimte hebben. Meer beenruimte, in feite, dan beschikbaar was in de „Royal Box“ (de stoelen speciaal gereserveerd voor bezoekende royalty’s) in het oude Wembley Stadium.

Om recht te doen aan het oude stadion probeerden de architecten van het World Stadium Team het dak en de „kom“ van het stadion zo te construeren dat de akoestiek tijdens de wedstrijden overeenkwam met die van het oude stadion. Hiervoor gebruikten ze oude geluidsopnames van voetbalwedstrijden. Het veld is ook op dezelfde manier georiënteerd – het ligt op de as van de Olympic Way met de hoofdgevel naar het noorden gericht.

Wat echter vooral belangrijk is voor de fans, is het feit dat winnende teams hun trofee nog steeds ophalen in de Royal Box. Deze bevindt zich middenvoor in het stadion. Het enige verschil is dat ze nu fitter moeten zijn dan voor de nieuwbouw. In plaats van de 39 treden van het oude Wembley Stadium, moeten ze in het nieuwe stadion 107 treden beklimmen. Alleen dan kunnen ze de trofee in hun armen houden.

In de groepsfase ontmoeten Engeland en Schotland uit groep D elkaar op 18 juni 2021 in het Wembley Stadium en Tsjechië en Engeland op 22 juni. Twee wedstrijden uit de ronde van 16 worden ook gespeeld in het Wembley Stadium in Londen op 26 en 29 juni. Beide halve finales van het Europees Kampioenschap – op 6 en 7 juli – worden ook op Wembley gespeeld, net als de finale op 11 juli om 21.00 uur. Je kunt hier meer gedetailleerde informatie lezen.

Lees hier meer over de Allianz Arena in München. Hier vind je het overzicht van de EURO 2021 stadions.