Kunnen parken fungeren als multi-etnische ontmoetingsplaatsen? Een interdisciplinair team van planners in Kopenhagen gaf een antwoord op deze vraag met Superkilen , het spectaculair uitgeruste multifunctionele park in de wijk Nørrebro.
Foto's: Hanns Joosten
Hoe ziet een park eruit dat moet worden gebruikt door mensen uit 57 landen en met verschillende culturele achtergronden? Een park dat een integrerend effect moet hebben op alle etniciteiten, religies en talen?
Superkilen in de wijk Nørrebro in Kopenhagen beweert dit allemaal te bieden. In een gebied dat ooit berucht was als het „Zwarte Plein“, waar drugshandel, misdaad en schietpartijen deel uitmaakten van het dagelijks leven, bevonden zich een braakliggend terrein en een verlaten spoorwegterrein. En nu ligt daar de 750 meter lange „Superkeil“. Het maakt deel uit van een uitgebreide wijkherontwikkeling die wordt gefinancierd door de Realdania Foundation en de stad Kopenhagen. De focus lag op het culturele centrum Nørrebrohallen, de voormalige spoorweghal en het Superkilenpark.
BIG, Topotek 1 en Superflex, drie volledig creatieve teams van architecten, landschapsarchitecten en kunstenaars, haalden hun speelgoedkisten leeg om een park te bedenken dat duidelijk anders zou zijn dan alle andere in Kopenhagen. Wie van de drie teams uiteindelijk op het idee kwam om voorwerpen uit het thuisland van de buurtbewoners in het park te verstrooien en dit tot hoofdthema te maken, is niet bekend. Elk team heeft dit voor zichzelf opgeëist. Het idee ligt voor de hand, want iedereen weet hoe dingen van thuis, hoe banaal ook, zich in een aangenaam licht presenteren als je van huis bent. Uit hun context gerukt worden voorwerpen vaak tot kunst verklaard. BIG citeert in dit verband graag het „Objet Trouvé“ van Marcel Duchamp. Al met al zijn de bankjes, fonteinen, lampen, speeltoestellen en reclameborden die tot kunst zijn veredeld bedoeld om het mondiale alledaagse te symboliseren.
Foto's: Hanns Joosten
Aan de bewoners van het park werd gevraagd welke meubels uit hun eigen land ze graag in het park zouden willen zien. Deze voorwerpen werden vervolgens nagemaakt in een 1:1 kopie of aangeschaft in de landen. Daarnaast reisden vijf teams naar Palestina, Spanje, Thailand, Texas en Jamaica om bepaalde voorwerpen aan te schaffen. Het resultaat is een verzameling van honderden objecten uit 50 landen die Superkilen tot een bijzonder museum van alledaagse stedelijke kunst maken. De herkomst van elk voorwerp is te lezen op een keurig bevestigde plaquette.
Mensen kunnen elkaar ontmoeten in de sport, zelfs zonder gemeenschappelijke taal. Op het voetbalveld is er sowieso geen buitenspel, dus hoef je het ook niet uit te leggen. BIG noemt de sporttoestellen op het Rode Plein, dat het centrale ontmoetingspunt van Superkilen vormt, een „integratiemachine“. Muziek, een café en sport moeten daar de stedelijke saamhorigheid bevorderen. Het Rode Plein, de Zwarte Markt en het Groene Park vormen samen Superkilen. De Zwarte Markt wordt een klassiek plein met fonteinen en bankjes. De kleurrijke, betegelde fontein in Marokkaanse stijl vecht tegen de witte lijnen die in een parallelle bocht van een steile asfaltheuvel naar beneden storten. Een zwarte octopus van Japanse oorsprong loert als speeltuin in een schaduwrijke hoek. Schaaktafels en barbecueplaatsen ronden het aanbod af in de schaduw van ceders en Chinese palmbomen. […]
In Garten+Landschaft 10/2012 – Stedelijke ruimten kun je lezen wat het „groene park“ kenmerkt .
Een video over de artefacten uit de hele wereld vind je hier.
Een actuele analyse van het plein lees je hier.