Stedelijke groei – de G+L in april

Demografische trends zullen Duitsland tegen 2035 met volle kracht treffen – zowel in de metropolen als op het platteland. In het aprilnummer 2021 van G+L richten we ons op metropolen en hun toenemende groeipijnen: we kijken naar stedelijke groei. We kijken naar Frankfurt, Freiburg, Hamburg, Leipzig, München, Parijs en Zürich en bespreken kritisch hoe steden omgaan met de toenemende druk op de ruimte zonder hun groene ruimte te kannibaliseren. Hoofdredacteur Theresa Ramisch legt in het hoofdartikel uit wat het programma met de muis te maken heeft met stedelijke groei.

Een grote 50e verjaardag vieren is op dit moment bijna onmogelijk vanwege de pandemie van het coronavirus. Tenminste voor ons normale mensen, maar niet voor de jarige van vorige maand: het programma met de muis. Begin maart vierde het onder veel applaus een halve eeuw „lachende en feitelijke verhalen“. In de jubileumeditie onderzochten Armin, Christoph en co. wat de muis de komende 50 jaar zal meemaken – met verhalen over robots, 3D-printers en een intro in Klingon (ja, echt, de taal uit „Star Trek“).

De vraag die natuurlijk niet kon ontbreken was: Hoe zullen we in de toekomst samenleven in steeds dichter wordende steden? Dit is een onderwerp dat ons in de planningsdisciplines al tientallen jaren bezighoudt en toch aanleiding blijft geven tot nieuwe benaderingen en methoden. Toevallig is het ook precies het onderwerp van deze G+L. Dat komt omdat steeds meer mensen naar de metropolen blijven trekken, terwijl plattelandsgebieden bevolking zullen verliezen. Armin zegt dit in de Maus-jubileumaflevering (en hoe kan Armin het ooit mis hebben?!), maar het wordt ook bevestigd door de nieuwe ruimtelijke ordeningsprognose die het BBSR in maart publiceerde.

De gevolgen voor onze steden zijn enorm. München, Stuttgart, maar ook Hamburg, Berlijn en Keulen kreunen steeds meer onder de voortdurende druk om te groeien. Tegelijkertijd lijkt het groen in de stad te verdwijnen met elke nieuwe bouwplaats die wordt aanbesteed, met elke verdichting. Als de getroffen grote steden niet snel actie ondernemen, zullen de gevolgen van ongecontroleerde groei een fatale invloed hebben op de kwaliteit van leven en het stadsklimaat.

Aanpak voor de steden van de toekomst

Er zijn tal van algemene strategieën over hoe metropolen de druk om te groeien kunnen tegengaan. Maar kunnen ze ook alles? Wij denken van niet – elke stad heeft immers zijn eigen individuele uitdagingen. Er is geen pasklare aanpak. Daarom presenteren we in dit nummer uitdrukkelijk geen algemene benaderingen en kijken we in plaats daarvan rechtstreeks naar de steden. Terwijl Armin voor de Maus naar Zürich reisde, besloten wij bij G+L een kijkje te nemen in Frankfurt am Main, Hamburg, Leipzig en Potsdam – vier van de steden die volgens het BBSR en het Berlin Institute in het bijzonder te maken zullen krijgen met groei.

Toegegeven, we pakken het iets planmatiger aan dan de muis, maar hopelijk met niet minder interessante ideeën. Ons doel was om jullie, beste lezers, veel goede benaderingen te geven over hoe we duurzame planning kunnen gebruiken om dichtheid mogelijk te maken in onze steden van de toekomst zonder ons stedelijk groen en klimaat in gevaar te brengen.

PS: Dit nummer is het eerste in de serie City Special van dit jaar. Onder het motto „Steden voor morgen“ zullen we in drie opeenvolgende nummers drie onderwerpen bespreken waar geen enkele planningsafdeling op dit moment omheen kan.