RuT lesbisch woonproject in Berolinastrasse

Na een aantal tegenslagen is het eindelijk zover. Het huisvestingsproject van het lesbische vrouweninitiatief Rad und Tat wordt gerealiseerd. Onlangs werd de eerste steen gelegd op het terrein niet ver van het Alexanderplatz.

Tien jaar lang was het een zware strijd voor het lesbische vrouweninitiatief Rad und Tat. Keer op keer leek de start van de bouw van hun project om een leeftijdsgeschikt tehuis voor lesbiennes te bouwen binnen handbereik. Dan werd het project telkens weer uitgesteld. Daar waren verschillende redenen voor. In 2014 bijvoorbeeld, toen de Richardplatz in Neukölln op stapel stond, trok de investeerder zich terug. Een paar jaar later, in 2018, deed het initiatief een nieuwe poging op een stuk grond niet ver van station Südkreuz in Schöneberg. Aan het einde van het juridische geschil over het bouwterrein werd Rad und Tat echter verslagen door zijn concurrent. Dit zijn slechts twee voorbeelden die de voortdurende ups en downs in het verleden illustreren; de hernieuwde hoop en de bittere tegenslag.

Maar nu heeft het doorzettingsvermogen van het lesbische vrouweninitiatief Rad und Tat zijn vruchten afgeworpen. Dit keer wordt het nieuwe woonproject eindelijk gebouwd in de buurt van Alexanderplatz in de Berolinastrasse. De bouw is onlangs begonnen. Dit betekent dat er binnenkort 72 huurappartementen zullen verrijzen op een toplocatie in het stadscentrum. De meeste daarvan zijn drempelvrij ontworpen en garanderen dus generatie-overschrijdende woonruimtes. Bovendien zal de helft van de geplande flats gesubsidieerde flats zijn. Het woonaanbod wordt gecompleteerd door een zorgflatdeelgemeenschap. Bovendien zullen evenementen- en adviesruimten en een buurtcafé niet alleen de bewoners, maar ook de buurt als contactpunt dienen. Voor Jutta Brambach, directeur van het Rad und Tat initiatief, is dit een project waarin lesbiennes en queer vrouwen „een goed leven kunnen leiden en van hun oude dag kunnen genieten in een niet-discriminerende en naburige omgeving“.

De start van de bouw is een groot succes voor het initiatief. Voor hen is het huisvestingsproject een baanbrekende onderneming. Het staat voor meer zichtbaarheid voor de lesbische en homoseksuele gemeenschap en is een symbool voor meer gendergelijkheid in heel Europa. Lof komt ook van andere overheidsniveaus. Bijvoorbeeld van de staatswoningbouwvereniging Berlin-Mitte (WBM), die het project bouwt. Zij is de toekomstige eigenaar van de grond en het gebouw, terwijl het Rad und Tat initiatief geregistreerd staat als „algemene gebruiker“ voor 25 jaar als huurder . Steffen Helbig, directeur van WBM, spreekt van een„intensief ontwikkelingsproces“ waaruit nu een inclusief woningbouwproject ontstaat dat het bedrijf graag wil realiseren. Ephraim Gothe (SPD) van het stedenbouwkundig bureau van Mitte voegt eraan toe dat het project het resultaat is van „een succesvolle samenwerking tussen publieke en non-profit instellingen bij de realisatie van innovatieve en toekomstgerichte woonconcepten“.

Na een decennium vol uitdagingen en tegenslagen zou de daadwerkelijke start van de bouw een enorme last van de schouders van alle betrokkenen moeten nemen. Sommige meningsverschillen konden pas op het allerlaatste moment worden opgelost. In de architectonische taal, bijvoorbeeld. Het initiatief had balkons gewild voor alle appartementen. En een meer open plattegrond. En een kleurrijke gevel. Het stedenbouwkundig bureau van Mitte keurde het eerste ontwerp niet goed. Nu verschijnen er slechts sporadisch balkons. De reactie op het geplande gevelontwerp was nog drastischer: „Regenboogkleuren of getrapte paarstinten – dat mag niet,“ was de reactie twee jaar geleden. Dankzij compromissen kon uiteindelijk toch met de bouw worden begonnen. En in de nabije toekomst zal de hele buurt profiteren van het project: „Het huis […] wordt een ontmoetingsplaats voor uitwisseling en leefgemeenschap: voor de huisgemeenschap, de buurt, voor de Berlijnse LGBTIQ+-gemeenschappen en voor regionale en supraregionale kunst- en cultuuractivisten.“

Inclusieve en innovatieve woonprojecten ontstaan ook elders in Berlijn, zoals het LOVO in Ostkreuz.