Karl Ganser is op 21 april 2022 overleden. Als directeur van IBA Emscher Park was hij van 1989 tot 1999 verantwoordelijk voor het grootste structuurprogramma in Duitsland. Een overlijdensbericht

Karl Ganser redde de kolenmijn Zollverein van de sloop. Foto: Jonas Tebbe via Unsplash
Karl Ganser overleed op 21 april 2022 op 84-jarige leeftijd in Nattenhausen, waar hij zijn pensioen doorbracht in de oude dorpssmederij van zijn grootvader in zijn geboorteplaats Breitenthal. Karl Ganser wordt beschouwd als een van de belangrijkste geografen en stedenbouwkundigen in Duitsland. Hij ontving talrijke onderscheidingen en prijzen voor zijn werk, zoals de „National Prize for Integrated Urban Development and Building Culture“ van het Federale Ministerie van Verkeer en de Beierse Prijs voor Natuurbehoud. Zijn werk was gericht op stadsontwikkeling en monumentenzorg, natuurbehoud en milieubescherming.
Architect van het nieuwe Ruhrgebied
Hij werd beroemd als directeur van het IBA Emscher Park. Van 1989 tot zijn pensionering in 1999 was Karl Ganser verantwoordelijk voor het grootste structuurprogramma in Duitsland. Het landschapspark Dusiburg-Nord, het Nordsteinpark in Gelsenkirchen en de Zollverein in Essen werden onder zijn leiding aangelegd. Hij zette zich in voor het behoud van architectonische getuigen van het industriële tijdperk in het Ruhrgebied. Hij redde gebouwen zoals de gasometer in Oberhausen en de staalfabriek in Duisburg-Meiderich van de sloop. Vandaag de dag zijn het publiekstrekkers in de regio.
Dat de staal- en kolenregio zich ontwikkelde tot een centrum van kennis en creativiteit is uiteindelijk ook te danken aan de verbeeldingskracht van Karl Ganser en zijn meer dan 100 projecten. Hij zette zijn ideeën met grote inzet door en inspireerde andere mensen. „Hij boorde de dikste planken, maar met charme,“ zo beschrijft Roland Günther, kunsthistoricus en biograaf van Karl Ganser, hem. „Hij was misschien wel de meest geniale man, die altijd een weg vond door ongelooflijke bureaucratieën, door een constant ‚kan niet, kan niet, kan niet‘, om het toch te laten werken. Hij maakte het onmogelijke mogelijk,“ zegt Roland Günther. Voor zijn inzet benoemde de deelstaat Noordrijn-Westfalen hem tot „Architect van het nieuwe Ruhrgebied“.
Karl Ganser: Stadia in zijn leven
De carrière van Karl Ganser begon met een graad in scheikunde, biologie en geografie aan de Technische Universiteit van München. In zijn proefschrift uit 1964 behandelde hij de sociaal-geografische organisatie van de stad München aan de hand van verkiezingsuitslagen. Na zijn promotie aan het Instituut voor Geografie werd Karl Ganser projectmanager bij de afdeling stadsontwikkeling van de stad München. Hij was onder andere betrokken bij de planning van de Olympische Spelen.
In 1970 werd hij professor en in 1971 nam hij de leiding over van het Instituut voor Regionale Studies in Bonn (nu onderdeel van het Federale Bureau voor Bouw en Regionale Planning). Hij bekleedde deze functie tot 1980. Daarna verhuisde Ganser naar het Ministerie voor Regionale en Stedelijke Ontwikkeling in Noordrijn-Westfalen, waar hij de leiding had over de afdeling stedenbouw onder leiding van Christoph Zöpel. De IBA van 1987 in Berlijn was voor Ganser aanleiding om een IBA in het Ruhrgebied als structureel programma aan het ministerie voor te stellen. Van 1989 tot 1999 was hij directeur van de IBA Emscher Park. Karl Ganser ging in 1999 met pensioen. In die tijd bleef hij werken als publicist, expert en bemiddelaar.
De film „Geheimnis Landschaftspark Duisburg-Nord“ van Marika Liebsch vertelt het verhaal van het landschapspark Duisburg-Nord. Je kunt de film hier vinden.