MVRDV’s Wuhan Bibliotheek: natuur versus stad

Het ontwerp van MVRDV kwam als winnaar uit de bus in de competitie voor de nieuwe bibliotheek in Wuhan. Samen met hun Chinese collega’s van het Architectural Design & Research Institute van de Zhejiang University (UAD) ontwierp het team de 140.000 vierkante meter grote Wuhan Library. Hiermee wordt de bibliotheek een van de grootste van het land. Voor hun ontwerp leende het team typische kenmerken van het landschap van Wuhan om niet alleen een centrum voor cultuur te creëren, maar ook een herkenningspunt voor de stad.

Het bureau koos in 2017 voor een onconventionele aanpak bij de bouw van de Tianjin Binhai bibliotheek. Met zijn bolvormige auditorium en trapsgewijze boekenplanken steekt de bibliotheek van MVRDV met kop en schouders boven het stadsbeeld uit. De planners kozen een soortgelijke aanpak voor hun nieuwe project: gebouwen zoals de Wuhan Library of de Tianjin Binhai Library moeten niet alleen een collectie uitleenboeken zijn, maar ook een centrum voor educatie.

De bibliotheek van Wuhan ligt in het zakendistrict van de stad. Toch heeft de bibliotheek haar eigen park, dat het gebouw in kleine eilandjes omringt. Daarnaast nodigt een groot groen gebied dat grenst aan een stedelijke woonwijk mensen uit om er te vertoeven. Het zeshoekige gebouw rijst op in het midden van deze kunstmatig gecreëerde natuur in zijn opvallende vorm: de glazen zijkanten vormen halfronde vlakken, die het gebouw een asymmetrische vorm geven met cirkelbogen van verschillende concaviteit.

In het algemeen is het concept van het gebouw sterk georiënteerd op de lokale topografie: het naar boven gebogen dak vertegenwoordigt een vloeiende beweging en is een toespeling op het waterlandschap van Wuhan, dat ook bekend staat als de „stad van de 1000 meren“. Dit dakvlak bestaat uit verschillende delen: Golfvormige lamellen geven schaduw aan de binnenkant, met daartussen cirkelvormige zonnepanelen die duurzame energie leveren.

De gevel daarentegen is bekleed met verticaal gemonteerde lamellen. Ze zijn onregelmatig geplaatst en zorgen voor schaduw in het interieur – waardoor het energieverbruik voor airconditioning daalt – en dienen ook als gestileerde boekenruggen om de functie van het gebouw aan te geven.

De bibliotheek ligt precies op de grens tussen het grote stadspark en de woonwijken. Deze positie maakt de bibliotheek van Wuhan tot een knooppunt dat het belang ervan voor de bevolking benadrukt. Bezoekers kunnen genieten van een panoramisch uitzicht over de stad vanuit drie verschillende hoeken door de grote ramen aan drie zijden van het gebouw.

De formaten van de ramen zijn ook goed doordacht: de twee horizontale raamformaten kijken uit op het park, terwijl gebogen verticale openingen uitzicht bieden op de hoogbouw in het stadscentrum. Dit betekent dat je niet alleen van binnenuit een indrukwekkend uitzicht hebt, maar ook van buitenaf de bibliotheek in kunt kijken.

Binnen verwijzen torenhoge terrassen naar het stedelijke landschap, terwijl een diepe „kloof“ de samenvloeiing van de wateren in Wuhan symboliseert. Hierdoor dient het als het belangrijkste ontmoetingspunt voor bezoekers, waar alle kennis symbolisch kan samenvloeien.

Jacob van Rijs van MVRDV beschrijft het idee achter het ontwerp van het interieur van de Wuhan Bibliotheek als een „natuur versus stad“ concept. Terwijl zich op de begane grond een grote openbare ruimte uitstrekt, zijn daar vanaf de verdieping erboven verschillende gebieden op een schijnbaar losse manier omheen gelaagd. De terrassen, die naar boven toe kleiner worden, creëren mogelijkheden voor bezoekers om zich terug te trekken.

Zelfde interieur, totaal andere realisatie: het Londense Wright & Wright ontwierp de nieuwe bibliotheek van St. John’s College in Oxford, ook met een uitgebreide gevel .