Klimaatvriendelijke wijk voor Lerchenfeld, Freising

Er is druk op de ruimte in Freising, Beieren. Het aantal beschikbare bouwlocaties is beperkt en de woningmarkt is uitgeput. Dit stelt de stad, die werd geselecteerd als een van de acht modelgemeenten voor het proefproject „Klimaatvriendelijke stedelijke ontwikkeling“, voor uitdagingen. Waar, in welke dichtheid en met welke klimaatrelevante aspecten moeten nieuwe stadswijken worden gebouwd? Voor de studenten landschapsarchitectuur van de Hogeschool Weihenstephan-Triesdorf was de eerste vraag beantwoord – de andere oplossingen moesten ze zelf vinden. Simon Benz, Jakob Berger, Jacqueline Bucheli en Laura Michanickl presenteren hun ontwerp voor een klimaatvriendelijke wijk in Lerchenfeld, Freising.

Het is het vierde semester van de opleiding Landschapsarchitectuur aan de Hogeschool Weihenstephan. In het kader van de cursus „Planning en ontwerp“ heeft de projectgroep, bestaande uit vier studenten (Simon Benz, Jakob Berger, Jacqueline Bucheli, Laura Michanickl), zich tot taak gesteld om de leegstaande wijk Lerchenfeld in Freising, in de directe omgeving van het nieuwe openluchtzwembad „fresch“ en het nabijgelegen centrum Lerchenfeld, te transformeren tot een communicatief wooncomplex. Een belangrijke hoeksteen hierbij is de overweging van klimaatvriendelijke stadsontwikkeling. Duurzaamheid en moderne stedenbouwkundige principes zijn ook van immens belang voor dit project.

Een eigentijds wooncomplex heeft een gedifferentieerde doelgroep. De projectgroep vindt het essentieel voor het gemeenschappelijk wonen dat zogenaamde „combinatiemogelijkheden“ zoals kruidenierswinkels en gemeenschappelijke voorzieningen ook in het wooncomplex worden geïntegreerd. Even belangrijk voor de projectgroep is een bewuste benadering van de zonering van de openbare ruimte en functionaliteit, inclusief multifunctionaliteit. Bij de ontwikkeling van de ruimten tussen de woningen moet aandacht worden besteed aan de wisselwerking met het communicatieve woonconcept.

Het projectgebied ligt in de stad Freising in Beieren en heeft een oppervlakte van ongeveer 18.500 vierkante meter. De bewoners zijn gezinnen, echtparen en gepensioneerden. Ten zuiden van het plangebied kun je de dichtstbijzijnde torenspits van de katholieke kerk St. In het noordwesten is er een uitzonderlijk uitzicht op de domtorens van St. Maria en St. Korbinian en het Freisinger Erlebnis Schwimmbad zwembad net om de hoek. Hoewel er slechts een paar kleine groene ruimtes of parkeerplaatsen in de directe omgeving zijn, zijn er grotere open ruimtes op fietsafstand.

De eerste stap voor de planningsfase is het analyseren van het gebied. Dit gebeurt in verschillende groepen volgens specifieke onderwerpen. Het doel van deze analyse is om vertrouwd te raken met het gebied om zo belangrijke basisinformatie te verzamelen voorafgaand aan de planning.

Stedenbouwkundig concept voor Lerchenfeld, Freising

Om te voldoen aan de stedenbouwkundige principes ontwikkelde de projectgroep het moderne wooncomplex vanaf een zijde parallel aan de Angerbachbeek. Het resultaat zijn twaalf gebouwen met verschillende gebruiksmogelijkheden, hoogten en vormen. De verschillende bouwvormen creëren een gevarieerde en moderne structuur voor het woongebied. Zorgvuldige analyse van de omgeving heeft geresulteerd in verschillende bouwhoogten, waardoor het project zich als een keten van heuvels in het gebied voegt.

Er zijn acht gebouwen voor residentieel gebruik, waarvan sommige ook commercieel gebruikt kunnen worden, bijvoorbeeld voor een onverpakte goederen- of fietsenwinkel. De daken zijn allemaal multifunctioneel ontworpen, bijvoorbeeld als daktuin, rustruimte of voor het opwekken van groene energie.

Een kinderdagverblijf, een café, een bar en een ciderij ondersteunen het buurtkarakter. Het café met zijn bar op het dak is de noordelijke toegangspoort tot de buurt. Van hieruit heb je een prachtig uitzicht op de buurt, de Anger en de groene open ruimten. De oostelijke ingang wordt gekenmerkt door een weideboomgaard, waarvan het fruit door het eigen ciderhuis van de buurt wordt verwerkt tot smakelijk sap of compote.

In de acht woongebouwen worden verschillende flats gebouwd van twee tot vier verdiepingen, die zijn aangepast aan de doelgroepen. Er is voor gezorgd dat alle flats toegankelijk zijn met een lift. Er komen 74 appartementen met oppervlaktes tussen 60 en 140 vierkante meter. Er is ruimte voor maximaal 282 bewoners in de wijk.

Het hele gebied is autovrij, met toegang voor toevoerwegen en hulpdiensten. De gebouwen en open ruimtes zijn gemakkelijk te voet bereikbaar via een netwerk van paden. Het nieuw geplande padennetwerk verbindt de twee oost- en noordzijden van Lerchenfeld beter met elkaar. In het noorden komt een autohotel met 20 parkeerplaatsen voor bewoners en 200 vierkante meter ruimte voor fietsen, gehandicapten en carpoolplaatsen. In het oosten kan ook een parkeergarage worden gerealiseerd met 17 extra parkeerplaatsen. Dit betekent dat er een halve parkeerplaats per flat in de buurt is. Daarnaast zijn er kleine, gelijkvloerse schuurtjes tussen de individuele woongebouwen, die dienen als parkeerplaatsen voor fietsen, tuingereedschap of vuilnisbakken.

Een van de belangrijkste aspecten bij de planning van het project is namelijk duurzaamheid. Al tijdens het planningsproces was de projectgroep voortdurend op zoek naar manieren om duurzame elementen te integreren zonder af te wijken van het oorspronkelijke concept. De gebouwen zijn zo gepositioneerd dat ze de ventilatie van de Angers bevorderen. Dit zorgt ervoor dat de lucht zonder al te veel weerstand in noord-zuid en oost-west richting kan doorwaaien.

De bouwmaterialen zijn gemaakt van duurzame bronnen. De basis van alle gebouwen is een houtskeletconstructie met hennep/kalkstenen. Hierdoor is er geen extra thermische en akoestische isolatie nodig. Een positief effect van deze stenen is dat ze, net als klei, een positief effect hebben op de luchtzuiverheid en luchtvochtigheid. Bovendien produceert deze bouwmethode bijzonder weinig niet-recycleerbaar afval.

Alle gebieden die niet direct door mensen worden gebruikt, zijn belangrijke factoren voor klimaatbescherming. De gebieden op de daken van de hoofdgebouwen en de schuren die niet intensief of intensief worden gebruikt, zijn ontworpen als fotovoltaïsche locaties. Op de buitenmuren die naar de tuin zijn gericht, helpt groen op de gevels om het klimaat van het gebouw op natuurlijke wijze te reguleren en de omgevingstemperatuur te verlagen.

Het zeer aanwezige waterbeheer laat zien hoe stromend, afgedamd en doorsijpelend water deel kan uitmaken van een stedelijke natuur die dicht bij natuurlijke systemen is gebouwd. De groene ruimtes van de Anger dienen als retentiegebieden en reguleren zo warmte en kwel. Ze kunnen water lokaal absorberen en opslaan, waardoor de nieuwe woonwijk fungeert als een element van de sponsstad en beter is aangepast aan de klimaatverandering.

Een weideboomgaard aan de westkant van de Anger versterkt de biodiversiteit, creëert een extra koolstofreservoir en vormt een aangenaam contrast met de stad.

Voor ons studenten was het project een geweldige kans om duurzame, gemeenschappelijke en moderne elementen te combineren. We hebben veel geleerd over stedenbouw, duurzaam bouwen en de verbinding tussen architectuur en landschapsarchitectuur.

Simon Benz, Jakob Berger, Jacqueline Bucheli en Laura Michanickl studeren landschapsarchitectuur aan de Hogeschool Weihenstephan-Triesdorf. In hun vierde semester, het zomerseizoen 2021, volgden ze de cursus „Planning en Ontwerp“ onder leiding van Prof. Sonja Hörster en Prof. Christoph Jensen. Het ontwerp „Wohnen am Anger(bach)“ werd gemaakt onder het aspect „communicatief wonen“.

In september richten we ons op studenten planning: G+L 09/21 presenteert uitstekend werk van studenten. Klik hier voor de shop.

Je kunt hier ook meer werk van studenten vinden – het is de moeite waard!