Euro Industriepark München: Ontwikkeling als buurt

De Beierse hoofdstad heeft een probleem: ze is zo aantrekkelijk dat ze te veel nieuwkomers aantrekt. Wat klinkt als een luxeprobleem is eigenlijk een enorme uitdaging, want elk jaar komen er 25.000 mensen naar München die woon-, werk- en open ruimte nodig hebben. Ruimte die bijvoorbeeld in het noorden van München te vinden is. Hier ligt het Euro-Industriepark, een grootschalig industrieterrein. Katharina Dauer, Sophie Hundertmark en Carolina Völk van Weihenstephan-Triesdorf University of Applied Sciences presenteren hun ontwerp voor een gelaagde, multifunctionele en levendige buurt die bedoeld is om het momenteel matig aantrekkelijke gebied nieuw leven in te blazen.

In het kader van een studieproject moesten ideeën en concepten worden verzameld om het voorheen onaantrekkelijke Euro-Industriepark in München om te vormen tot een leefbaar gebied, waarin zowel werken als wonen mogelijk is.

Het plangebied ligt in het noorden van München in de wijk Freimann, in de directe omgeving van de nieuwe woonwijken Bayernkaserne in het noorden en Domagkpark in het zuiden. In zijn huidige vorm is het Euro-Industriepark een grootschalig industrieterrein, dat vooral wordt gekenmerkt door een hoge mate van afdichting en een lage dichtheid. De drukke Maria-Probst-Straße met zijn bestaande vrachtverkeer zorgt voor een lage verblijfskwaliteit. De gebieden worden ook inefficiënt gebruikt.

Het centrale idee achter het studentenconcept „Eurostadt München – wooncontrasten“ is het creëren van een duurzame wijk met een hoge verblijfskwaliteit die voldoet aan de huidige en toekomstige eisen van de locatie. Het doel is om zoveel mogelijk bestaande gebouwen te behouden om hulpbronnen te sparen en verdere afdichting te voorkomen. De nieuw geplande veelhoekige gebouwen vormen een schril contrast met de grote, meestal rechthoekige industriële gebouwen.

Door verdiepingen toe te voegen aan de bestaande gebouwen met veelhoekige structuren, passen de bestaande gebouwen goed in de nieuwe buurt. De nieuwe gebouwen hebben vijf zijden en een rechte hoek. Ze zijn ook meestal zes verdiepingen hoog, met de bovenste twee verdiepingen terrasvormig naar de zon gericht. Parallelle gevels creëren kleine steegjes tussen de gebouwen, die via gedraaide gevels uitkomen op kleinere en grotere buurtpleinen en groene ruimten. Dit zorgt voor een gevarieerde en hoogwaardige verblijfskwaliteit.

De nieuwe wijk biedt ongeveer 1.270 wooneenheden, 3.130 werkplekken, 3.230 parkeerplaatsen voor auto’s en 4.640 fietsparkeerplaatsen. De bewoners hebben elk iets minder dan 90 vierkante meter open ruimte tot hun beschikking. Voor werknemers is dat 60 vierkante meter. Meer dan de helft van de ruimte in de bestaande gebouwen is in het ontwerp behouden. Daarnaast is er twee keer zoveel ruimte toegevoegd met nieuwbouw, wat resulteert in een vloeroppervlakratio van 1,4.

Het mobiliteitsconcept voor het gebied voorziet erin dat de Maria-Probst-Straße sterk wordt ontlast van gemotoriseerd individueel verkeer. Daartoe wordt de weg omgevormd tot een 30 km/u-zone en krijgt hij aan beide zijden fietspaden. Het gebruik op lange termijn is uitsluitend bedoeld voor openbaar vervoer en fietsverkeer. In plaats van ondergrondse parkeergarages komen er nieuwe duurzame parkeergarages dicht bij de weg. Deze kunnen later worden omgebouwd als dat nodig is.

Met uitzondering van de Maria-Probst-Straße is de hele straat gedefinieerd als „gedeelde ruimte“. Dit geeft voorrang aan voetgangers en fietsers, maar de straten kunnen op bepaalde tijden met de auto worden gebruikt door bewoners en bestemmingsverkeer. Elke bewoner krijgt minstens één fietsparkeerplaats in het gebouw. Voor werknemers zijn er extra fietsparkeerplaatsen voorzien. Er zijn ook autodeelprogramma’s, een fietsverhuurdienst en een fietsenmaker in de buurt van het tramstation, dat in het centrum van het gebied ligt. De bestaande treinsporen in het zuidelijke deel van het gebied blijven behouden voor het vervoer van goederen van en naar de omliggende bedrijven.

Het Eurostadt concept bevat vijf verschillende gebruikstypen met verschillende verhoudingen tussen woonruimte en commerciële ruimte. Commercieel omvat kantoren, emissiearme commercie (zoals detailhandel, horeca of dienstverleners), emissiearme commercie (zoals groothandel, productie, opslag en logistiek) en sociale voorzieningen. Emissiearme handel zal zich vestigen op de begane grond, terwijl de bovenste verdiepingen in toenemende mate residentieel zullen zijn. Bedrijven met een hoge uitstoot worden verplaatst naar de noordelijke en zuidelijke randen van het gebied met goede spoor- en vervoersverbindingen.

De daken van de gebouwen kunnen ook worden gebruikt. De gebieden op de bovenste verdieping zijn over het algemeen niet toegankelijk en dienen als locatie voor extensieve groendaken of fotovoltaïsche panelen. De overige gebieden zijn toegankelijk. Er is ruimte voor stadstuinieren, recreatie- en ontspanningsgebieden of privé-open ruimtes.

Bewoners hebben toegang tot de flats via de binnenhoven met hoofd- en zij-ingangen. Aan de noordkant zijn de ingangen van de flats bereikbaar via parkeergarages met twee verdiepingen. Elke flat heeft een balkon aan de zuidgevel dat uitkijkt op de binnenplaats. Een pergola biedt toegang tot de zuidelijke delen van het gebouw. Elke flat heeft daar een loggia. Er zijn flattypes van verschillende grootte in de vorm van twee-, drie- en vierkamerappartementen en speciale modules zoals kantoren, appartementen voor grote gezinnen of gemeenschappelijke ruimtes.

De binnenhoven zijn meestal semi-openbare tot privé recreatiegebieden, maar bieden ook ruimte voor cafés of restaurants. Bruggen tussen de gebouwen dienen als verbindingen om de bruikbaarheid van de dakgebieden te verbeteren.

Wijkcentrum

Het middelpunt van het gebied is het grote stadsplein bij het nieuwe tramstation. Dit biedt ruimte voor verschillende doeleinden, bijvoorbeeld als marktplaats. In het voormalige Metrogebouw wordt een nieuw cultureel centrum gebouwd, dat zal dienen als schakel tussen het culturele aanbod op de oost-westas. De hal zal ruimte bieden aan culturele evenementen zoals concerten, lezingen, rommelmarkten en „creatief werk“ (workshops, muziekrepetitieruimtes, expositieruimtes).

De bestaande supermarkt op het stadsplein wordt behouden, uitgebreid en van terrassen voorzien. De bestaande parkeergarage wordt bij het gebouw getrokken en uitgebreid, zodat de nieuw gewonnen ruimte beschikbaar is voor nieuwe gebouwen. Naast de parkeergarage komt er een café in het gebouw. Op de bovenste verdieping bevindt zich een kinderdagverblijf met een ruime open ruimte. De terrasdaken dienen als recreatiegebied voor sport en ontspanning.

Als verbindend element tussen het innovatiecentrum „Future Campus“, Eurostadt en de Bayernkaserne wordt midden in de groene corridor langs de Maria-Probst-Straße een kantine gecreëerd. Het vormt een ontmoetingspunt voor werkende mensen in de buurt en is door middel van een brug direct verbonden met de nieuwe gebouwen in Eurostadt.

De bestaande noord-zuidverbinding langs de Maria-Probst-Straße wordt verlengd naar het zuiden. Een smal park langs het culturele centrum leidt van de Bayernkaserne naar het zuidelijke deel. Een extra groene as van het oostelijke naar het westelijke uiteinde van het gebied dient om de „Future Campus“ en de Bayernkaserne met elkaar te verbinden. Kleinere groene ruimten bevinden zich op de buurtpleinen en in de binnenplaatsen van de nieuwe gebouwen.

De uitgraving van de nieuwe gebouwen maakt de modellering van een park aan de sporen in het zuiden mogelijk. Het bestaande recyclagecentrum wordt gedeeltelijk overdekt om het visueel te verbergen en de open ruimtes uit te breiden. Vanuit het wijkcentrum lopen de nieuwe tramsporen door het park en lopen ze in zuidelijke richting boven de bestaande treinsporen. Deze zijn via een tunnel verbonden met de aangrenzende commerciële gebouwen.

De transformatie van het gebied wordt verdeeld in drie fasen. Eerst worden de vervallen gebouwen gesloopt. De tijdelijke ruimte die dan ontstaat zal beschikbaar zijn in de vorm van pop-up stores of als tentoonstellingsruimte. Op deze manier zal de nieuw geplande wijk de aandacht trekken in de omgeving. De volgende stap is het creëren van het hierboven beschreven stedelijke gebied, Eurostadt München. Fase drie voorziet vervolgens in een uitbreiding van het gebied en daarmee in een volledige herinrichting van het Euro-Industriepark. Over het geheel genomen beoogt het concept „Eurostadt München – levende contrasten“ het plangebied in de komende 30 jaar te veranderen. Deze verandering moet leiden tot een efficiënter, duurzamer en gevarieerder gebruik van het Europark.

Katharina Dauer, Sophie Hundertmark en Carolina Völk studeren landschapsarchitectuur met een focus op stedenbouw aan de Hogeschool Weihenstephan-Triesdorf. In het zomersemester van 2021 volgden ze de module Planning and Design in Urban Planning onder begeleiding van Prof Susanne Burger en Prof Christoph Jensen. Het ontwerp voor Eurostadt – Transformatie van het Europark in München werd gemaakt als onderdeel van deze module.

In september richten we ons op studenten planologie: G+L 09/21 presenteert uitstekend werk van studenten. Klik hier voor de shop.

U kunt hier ook meer werk van studenten vinden – het is de moeite waard!