Twee verschillende gebieden, gescheiden door een hoofdweg, met elkaar verbinden en een groot meer aanleggen – club L94 heeft de uitdagingen van de State Garden Show in Lahr zonder grote obstakels overwonnen. Burkhard Wegener neemt ons mee op een rondleiding over het terrein.
Mijnheer Wegener, wat motiveerde u om deel te nemen aan de wedstrijd voor de State Garden Show in Lahr in 2011?
Het was de wedstrijd met de opdracht om een bestaand park te herzien en bouwland een nieuwe identiteit te geven, het te ontwikkelen tot een park. En bovendien: de twee delen over twee hoofdwegen met elkaar verbinden met een brug – al met al een complexe opdracht. Bovendien paste het in onze agenda …
Vond u de specificaties in het planningsprogramma beperkend – bijvoorbeeld de wens voor een meer, nieuwe volkstuinen en een landschapspark waarin een bestaand populierenbos met kraaienhabitat moest worden geïntegreerd?
Niet echt, eerder een uitdaging. Vooral omdat we veel vrijheid hadden om met ideeën te komen en aangemoedigd werden om iets nieuws te ontwikkelen dat zou passen bij wat er al was.
Waar worstelde je het meest mee? Wat zorgde voor de grootste problemen bij het plannen en bouwen?
Dat was het meer. Het zou enkele hectaren groot moeten zijn, maar we konden het – zoals aanvankelijk gedacht – niet realiseren door grond af te graven. Het werd al snel duidelijk dat er problemen zouden zijn met het grondwater. Dus kwamen we op het idee om het meer bovenop het bestaande terrein te bouwen. Het meer is ontworpen als een landschapsmeer en is nu ongeveer 2,7 hectare groot, maar slechts twee tot drie meter diep. In totaal hebben we ongeveer 100.000 kubieke meter ophooggrond gebruikt op het terrein.
Het meer wordt diagonaal doorkruist door een loopbrug, waardoor het in tweeën gedeeld lijkt. Heeft dit een diepere betekenis?
Ja, het meer is officieel een zwemmeer en vereist daarom een overeenkomstige hoge waterkwaliteit. Dit bereiken we door het water te laten circuleren, het te filteren via een aangelegd wetland en eventueel ontbrekend water uit het grondwater op te pompen. De loopbrug over het meer staat op een muur die het zwemmeer scheidt van het landschappelijke meer en het mogelijk maakt om het meer vanuit een ander perspectief te ervaren dan vanaf de oevers. De oevers zijn bewust verschillend vormgegeven: in het badgedeelte met een harde, stedelijke rand inclusief badstrand, in het landschapsgedeelte met zachte overgangen door de aanplant van riet en waterplanten op de oevers.
Waren er nog andere zaken die voor u bijzonder belangrijk waren bij het ontwerpen van de Landesgartenschau?
Bijvoorbeeld dat er een promenade moest komen aan de lange kant van het meer. We hebben deze beplant met een eenrijige laan van treurwilgen, waarvan we de hangende takken prachtig vinden.
Via Ceramica.
Meerpromenade.
Alle foto’s: Karl H.C. Ludwig.
Je hebt het nog niet gehad over het kraaiennest, wat ook een speciaal kenmerk is …
Precies, dat was vanaf het begin belangrijk voor ons. Hoewel in een iets andere vorm dan na de wedstrijd, vinden we het nog steeds mooi. Het staat voor het populierenbos, waar zich talrijke kraaiennesten bevinden, waardoor het idee ontstond. Het bevindt zich met name in het nieuwe alluviale bos, waar zich open plekken, paden van schorssnippers en vareneilanden bevinden die de basis vormen voor ecologische diversiteit en habitats voor planten en dieren.
Wat waren de doelen voor de herziening van het Bürgerpark? Dat is een beetje onderbelicht gebleven in ons gesprek tot nu toe …
Het Bürgerpark ligt direct naast de schoolwijk en werd door ons conceptueel geïnterpreteerd als een deel van de stad. In tegenstelling tot het aangelegde park aan het meer heeft het speel- en sportpark een stedelijk ontwerp. We ontwikkelden de concepten voor de nieuwe gebouwen daar – het kinderdagverblijf, het Romeinse striphuis en de sporthal – samen met het architectenbureau Aldinger tijdens de stedenbouwkundige ontdekkingsfase. Het nieuwe kinderdagverblijf met zijn tonvormige dakconstructie, die ik samen met de speelplaatsen zeer geslaagd vind, markeert de ingang van het park in het oosten. De „via ceramica“, die – hoewel taalkundig niet helemaal correct – verwijst naar de keramiekvondsten van de Romeinen in Lahr, werd ook een bijzonder ontwerpelement.
Uitzicht over het meer.
Dit klinkt allemaal als het resultaat van een goede samenwerking met andere planners en de stad.
Op een paar uitzonderingen na was de samenwerking inderdaad heel goed. Dit geldt zowel voor de verantwoordelijken in de stad als voor LGS GmbH en andere architecten en planners. In principe hadden we graag gezien dat de tentoonstellingsbijdragen – vooral in het Seepark – iets meer in het basisconcept van de permanente locatie waren geïntegreerd en een iets minder lawaaierige uitstraling hadden gehad. In het volkstuinpark bij de huidige hoofdingang van de LGS waren ze veel beter geïntegreerd in de basisstructuur van de site met de landschapsarchitectuur en de tuinen.
Over de geïnterviewde: Burkhard Wegener is een van de vier oprichters en directeuren van de in Keulen gevestigde bureauclub L94 Landschaftsarchitekten. Hij is gespecialiseerd in projectplanning en prijsvragen. Hij doceert als ereprofessor aan de afdeling Architectuur van de Hogeschool Bochum.